Dość powszechną praktyką w przedszkolach publicznych jest organizacja „zajęć dodatkowych” podczas godzin pracy placówki (w godzinach realizacji podstawy programowej). Prowadzą je osoby/podmioty „zewnętrzne”, niezatrudnione w przedszkolu, na „zlecenie” Rady Rodziców. Środki finansowe na pokrycie kosztów organizacji tych zajęć mają zaś pochodzić ze składek rodziców dzieci, pobieranych przez Rady Rodziców.
Tymczasem, zgodnie z brzmieniem art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo oświatowe, przedszkole publiczne, cyt.: realizuje programy wychowania przedszkolnego uwzględniające podstawę programową wychowania przedszkolnego, o której mowa w Załączniku nr 1 do rozporządzenia w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego (…). Wspominana podstawa programowa wychowania przedszkolnego stanowi więc kanwę/bazę/fundament każdego programu wychowania przedszkolnego. Analiza podstawy programowej wychowania przedszkolnego jednoznacznie wskazuje, że przewiduje ona realizację zajęć kierowanych i niekierowanych [tu: organizowanych przez nauczycieli
i swobodnych, inicjowanych przez dzieci]. Katalog zajęć wskazanych w podstawie programowej obejmuje m.in.: tworzenie sytuacji edukacyjnych w odniesieniu do wielu sfer aktywności człowieka: mowy, zachowania, ruchu, środowiska, ubioru, muzyki, tańca, śpiewu, teatru, plastyki, zabawy ruchowe, w tym rytmiczne, muzyczne, naśladowcze, z przyborami lub bez nich, zabawy konstrukcyjne, eksperymentowanie rytmem, głosem, dźwiękami i ruchem, muzykowanie z użyciem instrumentów, wykonywanie prac graficznych farbą, kredką, ołówkiem, mazakiem, zajęcia rytmiki, gimnastyki, uroczystości przedszkolne, wycieczki, tworzenie możliwości przynależności do grupy teatralnej, grupy sportowej,
Kluczowe natomiast znaczenie mają określone we wskazanym wyżej rozporządzeniu „Warunki i sposób realizacji” podstawy programowej wychowania przedszkolnego,
a w szczególności wymóg realizacji programu wychowania przedszkolnego przez cały czas pobytu dziecka w oddziale przedszkolnym, tj. od momentu przyjścia dziecka do placówki, do momentu jego wyjścia z przedszkola. Wszystkie zajęcia finansowane są przez przedszkole. Rodzice wnoszą jedynie opłatę określoną w art. 52 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, czyli opłatę za korzystanie z wychowania przedszkolnego w czasie przekraczającym 5 godzin dziennie w wysokości nie wyższej niż ustalona przez radę gminy, za każdą rozpoczętą godzinę faktycznego pobytu dziecka w przedszkolu. Rada Rodziców, reprezentująca ogół rodziców,
w ramach wspierania działalności statutowej przedszkola, może natomiast partycypować
w zakupie sprzętu, pomocy dydaktycznych, zabawek, wyposażenia niezbędnego do realizacji zadań określonych w podstawie programowej wychowania przedszkolnego, o ile wydatki takie przewiduje regulamin, o którym mowa w art. 83 ust. 4 ustawy Prawo oświatowe.
Jednocześnie, zgodnie z brzmieniem art. 13 ust. 1 pkt 4 tegoż aktu prawnego, wszystkie zajęcia w ramach wychowania przedszkolnego realizować mogą jedynie nauczyciele zatrudnieni w placówce. Brak jest więc usankcjonowanej przepisami prawa możliwości, aby cykliczne zajęcia w przedszkolu publicznym prowadził podmiot zewnętrzny w czasie gdy dziecko przebywa w przedszkolu. Sytuacja taka nie znajduje żadnego uzasadnienia, tym bardziej, że podstawa programowa wychowania przedszkolnego może być realizowana w formie takich właśnie zajęć prowadzonych przez nauczycieli wychowania przedszkolnego zatrudnionych w tym przedszkolu lub przez osoby niebędące nauczycielami, zatrudnione w tym przedszkolu za zgodą kuratora oświaty do prowadzenia zajęć rozwijających zainteresowania
(o czym stanowi art. 15 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe). Oznacza to że wszelkie zajęcia
w ramach wychowania przedszkolnego odbywające się terenie przedszkola i w godzinach pracy przedszkola mogą prowadzić jedynie nauczyciele/osoby zatrudnione przez dyrektora przedszkola, który, zgodnie z art. 68 ust. 5 pkt 1 ustawy Prawo oświatowe, decyduje
w sprawach zatrudniania i zwalniania nauczycieli oraz innych pracowników.
Istotne dla niniejszego omówienia jest brak konsekwentnego rozróżniania przez dyrektorów przedszkoli publicznych zajęć w ramach wychowania przedszkolnego od tzw. wydarzeń. Zajęcia te, mają bowiem charakter systematyczny, stały, prowadzone są w określonych dniach i godzinach. Wydarzenia natomiast dotyczą sytuacji sporadycznych, akcyjnych, (np. Mikołajki, Dzień Dziecka, Powitanie Wiosny, itp.). O ile zajęcia odbywające się w ramach wychowania przedszkolnego finansuje dyrektor przedszkola, o tyle wydarzenia mogą być organizowanie z wykorzystaniem środków pozyskanych od Rady Rodziców (np.: upominki, nagrody, wystrój sali). Nie można jednak zapominać, że za organizację zarówno ww. zajęć, jak i wydarzeń odpowiadają pracownicy przedszkola, a w szczególności dyrektor placówki.
Wskazać jednocześnie trzeba, że kompetencje Rady Rodziców zostały ściśle określone w art. 84 ust. 2 ustawy Prawo oświatowe, a żaden z obowiązujących przepisów prawa oświatowego nie daje asumptu Radzie Rodziców do podejmowania działań w zakresie organizacji zajęć odbywających się w ramach wychowania przedszkolnego w czasie pobytu dzieci w przedszkolu, z naruszeniem obowiązujących zasad ich finansowania.
Ponadto, żaden przepis prawa oświatowego nie dopuszcza prowadzenia takowych zajęć przez podmiot zewnętrzny w trakcie godzin pracy przedszkola. Przypomnieć bowiem należy, że za organizację pracy przedszkola, a także zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom zgodnie
z obowiązującymi przepisami prawa, w myśl art. 68 ust. 1 pkt 1 i pkt 6 ustawy Prawo oświatowe, a także art. 7 ust. 6 ustawy Karta Nauczyciela, odpowiedzialny jest dyrektor placówki. Niemniej, dyrektor przedszkola, może wynająć podmiotowi zewnętrznemu salę/pomieszczenie w przedszkolu na prowadzenie działalności edukacyjnej, jednakże w tym przypadku działalność ta powinna być prowadzona po zakończeniu zajęć w ramach wychowania przedszkolnego oferowanych przez przedszkole.
